Relokacja maszyn i urządzeń przemysłowych oznacza zwykle konieczność przeprowadzenia złożonego i wieloetapowego procesu. Obejmuje on wiele czynności pozwalających na wyłączenie z produkcji konkretnych urządzeń, ich sprawny demontaż, zabezpieczenie i przygotowanie do transportu, pełne przygotowanie docelowej lokalizacji, przewóz oraz ustawienie, podłączenie, finalnie uruchomienie wszystkich elementów i przywrócenie im pełnej sprawności. Wszystkie maszyny i instalacje wykorzystywane w działalności produkcyjnej czy przetwórczej wyróżniają się zwykle dużymi rozmiarami i masą, a także wysoką złożonością. Z konieczności w operacji relokacji maszyn muszą więc brać udział specjaliści z wielu dziedzin, począwszy od inżynierów, mechaników, automatyków, elektryków oraz informatyków zabezpieczających całą procedurę od strony prawidłowego demontażu i montażu, specjalistów od logistyki i transportu, których zadaniem jest zgranie wszystkich prac w czasie oraz fizyczną relokację sprzętu, aż po fachowców zajmujących się budownictwem i instalacjami przemysłowymi, przygotowującymi miejsce, do którego trafi przenoszony sprzęt. Przyjrzyjmy się bliżej okolicznościom, w jakich relokacja bywa potrzebna i sprawdźmy, jak wygląda jej przygotowanie i przeprowadzenie od strony transportowej.
Relokacja pozwala na przeniesienie dowolnej infrastruktury przemysłowej w inne miejsce. Procedury tego rodzaju są dość kosztowne i skomplikowane, nie tylko ze względu na sam przebieg całej operacji, ale również z uwagi na koszty przerwania produkcji. Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi wówczas, gdy zarządzający przedsiębiorstwem decyduje się na modernizację wykorzystywanych linii produkcyjnych i zakup nowych maszyn. Przy zakupie sprzętu od producenta dostawa jest zwykle organizowana w porozumieniu z nim, najczęściej obejmując sprzęt odpowiednio przygotowany do przewozu – zdemontowany, zabezpieczony a często również umieszczony w odpowiednich skrzyniach czy kontenerach. W takich przypadkach montaż i rozruch maszyn najczęściej jest wykonywany przez przedstawicieli producenta i dokładnie przez nich zaplanowany.
Sytuacja jest nieco bardziej skomplikowania, gdy kupowane są maszyny używane, które są zainstalowane w innej firmie i wciąż wykorzystywane do produkcji. W takim przypadku konieczny jest również ich demontaż, a zazwyczaj również wyprowadzenie z hal, w których się znajdują, co wiąże się najczęściej z wieloma problemami wynikającymi z ograniczonej przestrzeni, a często również istniejącą infrastrukturą utrudniającą dostęp. Poważną niedogodnością bywa też presja czasu, ponieważ każdy dzień przestoju oznacza dla obu stron transakcji poważne koszty, a wymieniający park maszynowy zwykle ma już zamówioną dostawę innych urządzeń.
Z relokacji dość często korzysta się przy reorganizacji przedsiębiorstwa i przenosinach wybranych maszyn czy całych linii do nowego budynku, czy zupełnie innej lokalizacji. Najczęściej sytuacje takie wiążą się z przeprowadzką do nowej siedziby i spowodowaną tym zmianą tzw. layoutu, czyli rozstawienia maszyn oraz organizacji na nowo całego transportu wewnętrznego. Wymaga to zwykle znacznie więcej uwagi, ponieważ montaż maszyn nie jest tu prostym odtworzeniem wcześniejszego stanu rzeczy. Konieczność relokowania maszyn wynika też z zakończenia działalności części firmy lub wiąże się z jej likwidacją. Majątek jest wówczas zwykle sprzedawany zainteresowanym przedsiębiorstwom, a reszta wyposażenia demontowana i również zbywana lub kierowana do utylizacji.
Choć wszystkie etapy działań związanych z relokacją wymagają starannego przygotowania, to szczególne znaczenie ma opracowanie planu i przeprowadzenie wszystkich czynności związanych z przewozem maszyn. O ile pozostałe procesy odbywają się w zabezpieczonej przed wpływem nieprzewidzianych zdarzeń i warunków przestrzeni należącej do konkretnej firmy, o tyle sam przewóz jest najczęściej wykonywany po drogach publicznych, a liczba czynników, które trzeba wziąć pod uwagę, bywa bardzo duża. Warto pamiętać, że choć maszyny używane w przemyśle mają zwykle bardzo dużą masę, to jednocześnie są niezwykle precyzyjnymi i wrażliwymi na nieprzewidziane przez projektanta obciążenia i uszkodzenia mechaniczne urządzeniami.
Kluczowym elementem przygotowania do transportu będzie więc staranne zaplanowanie systemu zabezpieczeń, które pozwolą na odpowiednią ochroną ładunku. Liczą się zarówno osłony przed wpływem warunków zewnętrznych, jak i czynnikami związanymi z wibracjami, niekontrolowanym przemieszczaniem się poszczególnych elementów czy możliwością ich uszkodzenia podczas podnoszenia, załadunku, przewozu i rozładunku. Na etapie przygotowywania transportu istotna będzie współpraca i ustalenia między ekipą zajmującą się montażem i demontażem, która dąży zwykle do ograniczenia ingerencji w przewożone maszyny i zachowanie ich w stanie możliwie kompletnym ze względu na ryzyko uszkodzeń podczas prac i na czas, a grupą odpowiedzialną za transport. Jest to o tyle ważne, że nierzadko nawet niewielkie zmniejszenie rozmiarów może znacząco ułatwić całą logistykę.
Przy pracach przygotowawczych istotny jest wybór odpowiedniego środka transportu, który będzie dopasowany do rozmiarów i wagi ładunku, a także możliwości infrastruktury drogowej wykorzystywanej podczas przewozu. Liczą się wymagania techniczne, jakie muszą być uwzględnione, np. związane z możliwością podniesienia sprzętu za pomocą dźwigu czy szczególną koniecznością zapewnienia stabilności podczas jazdy ze względu na niekorzystny rozkład masy.
W przypadku dużych i ciężkich maszyn logistycy mają zwykle do dyspozycji standardowe naczepy o ładowności do 25 ton i wymiarach do 13,6 metra długości przy szerokości 2,45 metra oraz wysokości do 3 metrów. Jeśli gabaryty lub masa są większe albo transport ze względu na charakterystykę urządzenia, jego specjalnego mocowania czy wzmocnienia nie może być przewożony w taki sposób, wówczas wybierane są naczepy niskopodłogowe, zagłębione lub specjalne platformy do przewozu ładunków ponadgabarytowych.
Przewóz ładunków ponadgabarytowych wymaga właściwego przygotowania pod względem technicznym i formalnym. Do spełnienia wymogów technicznych wymagane jest dysponowanie odpowiednim zestawem pojazdów, który poradzi sobie z masą poszczególnych elementów. Najczęściej korzysta się z ciągników siodłowych lub balastowych z przystosowanymi naczepami. Jeśli chodzi o kwestie formalne, to za ładunek ponadgabarytowy będzie uznany taki, którego parametry wykraczają poza szerokość wynoszącą 2,6 metra, wysokość 4 metry, masę powyżej 23 ton przy pojeździe 3-osiowym, 32 tony przy czteroosiowym i 42 tony przy pojeździe wyposażonym w więcej niż 4 osie. Istotny jest również nacisk wywierany na jedną oś pojazdu.
Po określeniu wymagań co do pojazdu i zweryfikowaniu jego charakterystyki należy – w razie takiej konieczności – zadbać o uzyskanie pozwolenia na przewóz ładunku ponadgabarytowego. Zezwolenie określa szczegółowo warunki co od trasy i zabezpieczenia pojazdów. Przy przewozie ładunków o dużej masie, które nie muszą być traktowane jako wielkogabarytowe, dobrym rozwiązaniem będzie szczegółowe przygotowanie przebiegu trasy ze sprawdzeniem stanu technicznego dróg, po których ma być realizowany, określeniem miejsc szczególnie wymagających ze względu na ograniczoną szerokość drogi czy konkretne rozwiązania infrastrukturalne.
W przypadku przewozów ponadgabarytowych rygory formalne są znacznie bardziej rozbudowane i wynikają bezpośrednio z wymogów prawnych. W takiej sytuacji wcześniejsze przygotowanie trasy jest związane z wizją lokalną i sprawdzeniem wszystkich istotnych parametrów infrastruktury drogowej, w tym m.in. nośnością wiaduktów i mostów, szerokością dróg, promieniami zakrętów, przebiegiem linii energetycznych i pobliskiej infrastruktury. Jeśli ładunek przekracza określone rozmiary – ma szerokość większą niż 3,2 metra, wysokość ponad 4,5 metra czy długość powyżej 23 metrów konieczne będzie zapewnienie asysty pilota. Jeśli długość będzie większa niż 28 metrów, wysokość niż 4,7 metra, a szerokość 3,6 metra albo masa przekroczy 60 ton, samochody pilotujące muszą być dwa.
Opracowanie schematu transportu relokowanych maszyn może być bardzo pracochłonne, zwłaszcza jeśli przewóz będzie wypełniał kryteria uznania za ponadgabarytowy. Warto jednak pamiętać, że prawidłowe przygotowanie trasy oznacza brak niespodzianek podczas jazdy i znacznie zmniejsza ryzyko opóźnień. W sytuacji, gdy w relokację jest zaangażowanych wiele osób, a zadań związanych z czynnościami rozładunkowymi i montażowymi w miejscu docelowym bardzo dużo, wysiłek poświęcony na zabezpieczenie przejazdu okaże się bardzo opłacalną inwestycją.
Wróć do bloga
Zapraszamy do pobrania specjalnie przygotowanego katalogu naszych realizacji
